„Działalność apostolską i misjonarską świętych Cyryla i Metodego, przypadającą na drugą połowę IX wieku, można uznać za pierwszą skuteczną ewangelizację Słowian.”
- Encyklika Ojca Świętego Jana Pawła II „Slavorum apostoli”
Miód organiczny z lokalnej pasieki od zaprzyjaźnionego polskiego pszczelarza, jest do nabycia dzisiaj po mszy św. Cena bardzo atrakcyjna: $40 za wielki 5 funtowy słoik miodu, jasnego z kwiatów lakowych lub ciemnego z kwiatów leśnych (spadziowy). Dochód w całości przeznaczony jest dla polskiej szkoły. Miód się nigdy nie psuje, więc kup i wesprzyj nas. DZIĘKUJEMY!!
Polska Szkoła w Naszej Parafii: Zajęcia odbywają się w każdą sobotę od 9:00 do 13:00. Nadal przyjmujemy dzieci w wieku od 4 do 14 lat.
Prosimy o kontakt z
Dyrektor Szkoły: Email Szkoły: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. Tel.: 212-380-6714 Website Szkoły: http://www.stscm.org/szkola/ Facebook Szkoły: Pl-Sz Boonton
Polska Szkoła Św. Cyryla i Metodego w Boonton, NJ istnieje od 1996 roku i powstała dzięki ogromnemu zaangażowaniu rodziców którzy pragneli, aby ich dzieci kontynuowały naukę języka polskiego i zdobywały wiedzę o Polsce.
Szkoła podlega zarządowi Centrali Polskich Szkół Dokształcających w Ameryce i realizuje program nauczania dla szkół polonijnych. W trakcie zajęć szkolnych prowadzone są lekcje religii dla wszystkich klas jak również przygotowania do Pierwszej Komunii Świętej, której uroczystość odbywa się w języku polskim.
Ilu uczniów w jednej klasie?
W ostatnim czasie dużo mówi się o korzystnym wpływie, jaki wywierają na ucznia i jego postępy w nauce: podejście indywidualne i zróżnicowane formy aktywizacji zajęć. Niestety bardzo często można zaobserwować, że te istotne dla efektów kształcenia czynniki, nie mogą być stosowane z powodu nadmiernej liczebności klas. Problem przeludnienia klas dotyczy większości szkół i przyczynia się do istotnego pogorszenia komfortu pracy zarówno uczniów, jak i nauczycieli. Wywołuje przemęczenie uczniów, nadmierne obciążenie pedagogów, uniemożliwia zapewnienie dzieciom równych szans na rozwój i zdobywanie wiedzy
W przeładowanych klasach nauczycielom trudno jest prowadzić lekcje a co dopiero zweryfikować postępy uczniów w inny sposób niż sprawdziany pisemne. Uczniowie tracą motywację do systematycznej nauki, wiedząc, że nauczyciel nie zdąży sprawdzić ich pracy domowej czy odpytać. Często pojawia się problem „ciągnięcia w dół” ambitnych i zdolnych przez bardziej wymagających uczniów. Poza tym, jeśli grupa jest zbyt duża, nauczyciel poświęca więcej czasu albo zdolnym, albo słabszym uczniom. W konsekwencji komuś tego czasu zabraknie.
Rodzice powinni podjąć decyzję w sprawie wyboru placówki, do której dziecko ma uczęszczać, biorąc pod uwagę nie tylko chęć dziecka do zabawy w dużej grupie rówieśników, ale także osiągnięcie odpowiednich wyników poprzez edukację dziecka. Z wiedzy psychologiczno-pedagogicznej wynika, że w klasach mniejszych łatwiej jest osiągnąć wyższe wyniki nauczania. Osiągnięcia w nauce języka polskiego pomogą dziecku w każdej dziedzinie życia. Bycie dobrym uczniem w szkole sobotniej wyrabia w dziecku takie cechy charakteru jak pracowitość, ambicja, wzorowe zachowanie czy inteligencja, które niewątpliwie będą mu potrzebne przez całe życie. Zapraszamy do naszej szkoły, gdzie w niewielkich klasach i rodzinnej atmosferze, możemy poświęcić więcej czasu na indywidualne podejście do każdego ucznia. To z pewnością zaowocuje w przyszłości.
Władysław Bełza:Ziemia rodzinna
Całem mem sercem, duszą niewinną, Kocham te świętą ziemię rodzinną, Na której moja kołyska stała, I której dawna karmi się chwała. Kocham te barwne kwiaty na łące, Kocham te łany kłosem szumiące, Które mię żywią, które mię stroją, I które zdobią Ojczyznę moją. Kocham te góry, lasy i gaje, Potężne rzeki, ciche ruczaje; Bo w tych potokach, w wodzie u zdroja, Ty się przeglądasz Ojczyzno moja, Krwią użyźniona, we łzach skąpana, Tak dla nas droga i tak kochana!
Nauka języka to również wspaniała okazja do przeczytania dobrej polskiej książki.
W tym roku szkolnym, zachęcamy naszych uczniów do przeczytania kilku, wspaniałych książek w języku polskim .
Prosimy skorzystać z darmowej biblioteki internetowej, na której w formatach PDF, HTML oraz TXT zostało udostępnione ponad 2200 utworów literatury, w tym wiele lektur szkolnych.
Trudności w czytaniu, spowodowane głównie występowaniem rdzennie polskich znaków diakrytycznych oraz odmiennych niż w jezyku angielskim grafemów, mogą zostać pokonane drogą regularnych ćwiczeń. W czasie tegorocznych wakacji, zachęcamy rodziców aby nakłonili swoje pociechy do doskonalenia swoich umiejętności. Dzięki zasobom darmowej biblioteki internetowej jesteśmy wstanie zapewnić każdemu dziecku odpowiedni tekst, będący nie tylko materiałem do ćwiczeń, ale też pasjonującą historią, która wciągnie małego czytelnika. zjw
Kontakt
Dyrektor Szkoły: Email Szkoły: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. Tel. : 212-380-6714 Website Szkoły: http://www.stscm.org/szkola/ Facebook Szkoły: Pl-Sz Boonton
Nasze wakacje z Bogiem i w Bogu (modlitwa)
Panie Jezu, Przyjacielu Najdroższy,
jak pięknie i jak wspaniale, że już rozpoczął się tak bardzo oczekiwany przez nas czas wypoczynku i wakacji. Tak rozważam w sercu i myślę, że jest to prawdziwie szczególny czas, ale przede wszystkim, to wielki dar. A przecież każdy dar trzeba przyjąć z wdzięcznością i odpowiedzialnością.
Bo niewątpliwie każdy dar jest pięknym gestem dobroci i niewyczerpanej życzliwości Bożego Serca, Serca Dobroci i Miłości Pełnego. Każdy dar, mały czy duży, uczy nas w pewien sposób, szacunku i wdzięczności. Abyśmy mogli tak właśnie Przyjąć każdy dzień wypoczynku potrzeba nam Twej Mądrości, o Panie! Abyśmy chwila po chwili Cały czas naszych wakacji, czy krótkiego urlopu trwali w wierze, nadziei i miłości, bo te cnoty nigdy nie idą na wakacje, i konieczne jest abyśmy dzień w dzień troszczyli się, aby mogły one kwitnąć w nas i umacniać nasze ziemskie pielgrzymowanie. Aby nieustannie pomagały nam postępować tak jak prawdziwe dzieci Boże, abyśmy mogli coraz bardziej przypodobać się naszemu Bogu i Ojcu.
Abyśmy mogli naśladować Ciebie, Panie Jezu, i tak postępować tak jak Ty, zawsze i wszędzie, potrzeba nam Twojej Mądrości, o Panie! i w czasie i po wakacjach! Wakacyjne dni to nowa okazja aby móc odpocząć ale jeszcze większa okazja aby podziwiając piękno przyrody i krajobrazów móc chwalić Imię naszego Stwórcy i Pana. Wakacje mogą kojarzyć się nam z taką bardzo wydłużoną niedzielą, a każda niedziela to niezastąpiona okazja aby przebywać z Bogiem na modlitwie i w gestach solidarności, to czas aby poświęcić chwile drugiej osobie, i zwalczać w sobie chwast obojętności. To czas aby móc poświęcić go drugiej osobie na modlitwie i postępować tak jak mówi Święta Siostra Faustyna: jeżeli nie będziemy mogli okazać miłosierdzia czynem, ani słowem, to zawsze możemy modlitwą. Modlitwę rozciągamy nawet tam gdzie nie możemy dotrzeć fizycznie, wierząc że modlitwa nigdy nie spada bezowocnie na ziemię, a wręcz przeciwnie, wznosi się do Boga który przyjmuje ze wzruszeniem każdy gest naszej modlitwy i posługuje się nią według Swojej Świętej Woli, zawsze dla naszego dobra, choć nie zawsze potrafimy to odczytać. Wakacje to prawdziwie błogosławiony czas!
Duchu Święty, bądź uwielbiony w nas, prowadź nas po górach i dolinach wakacyjnych przygód, pomóż nam świątobliwie odpoczywać a obdarzając nas darami Mądrości i Pobożności, pomóż nam, abyśmy mogli przeżyć ten czas uświęcają go i wzbogacając go tylko w dobre uczynki. Możemy wszyscy, mogę ja, Możesz i ty dużo więcej czasu poświęcić na modlitwę, na czytanie Słowa Bożego i na jego rozważanie, na czytanie dobrej książki, i na przebywanie z Jezusem Przyjacielem, aby właśnie tak odważnie iść z Nim przez życie, z Nim pogłębiać wiedzę o przepięknej i prawdziwej Historii Zbawienia, o Nieskończonej Miłości Boga do każdego człowieka.
Wakacyjny czas to wielka okazja aby posilić ducha i nakarmić się Jego Łaską. W wakacje mamy wreszcie więcej czasu aby móc pójść częściej do Kościoła, aby móc prawdziwie odpocząć w Panu, który zawsze czeka i tak gościnnie każdego zaprasza: “Przyjdźcie do mnie wszyscy którzy utrudzeni i obciążeni jesteście, a Ja was pokrzepię” (Mk 11,28) Panie, daj nam Ducha Mądrości, abyśmy nie zmarnowali naszych wakacji doprowadzając nasze ciało i naszego ducha do jeszcze większego zmęczenia goniąc za tym co oddala nas od Ciebie, błędnie łudząc się i myśląc że w wakacje trzeba odpocząć też od Kościoła. Jak można zapomnieć i zaniedbać Tę naszą ukochaną Matkę, która karmi nas Łaską i Bożym Życiem! Jak można zapomnieć i zaniedbać korzenie naszego chrześcijańskiego jestestwa.
Daj nam Ducha Mądrości i Pobożności, o Panie, abyśmy mogli zrozumieć że wakacje to prawdziwie b ł o g o s ł a w i o n y czas bo w nim więcej czasu dla Ciebie, okazje nieustannie nowe, aby w Tobie trwać i być, aby mocą Bożej Miłości którą zasiałeś w nas móc nawiązywać prawdziwe przyjaźnie, i z Tobą za rękę przez życie iść od wakacji do wakacji, aby mądrze, roztropnie i uczciwie zapracować na czas wakacji bez końca, kiedy będziemy oglądać Boga twarzą w twarz, tam gdzie Słońce pokoju, prawdy i radości zawsze świeci. Pokornie prosimy Cię Boże, b ł o g o s ł a w nam na czas naszych wakacji!
Przed nami wakacje, słońce, piękna przyroda, góry i morza, atrakcyjne wyjazdy, nowe kraje, nowi ludzie, nowe znajomości, nowe smakołyki, przepisy kulinarne, a co najważniejsze, nowe przygody. Wakacje, urlop, po ciężkiej pracy, szkole, wielu wyrzeczeniach, a także monotonii dnia powszedniego, są czymś, co się nam należy, do czego mamy prawo, i jeżeli Bóg daje nam taką możliwość, to trzeba z wypoczynku skorzystać i przyjąć go jako dar. Kochany niemal przez wszystkich św. Franciszek z Asyżu, wskazywał na ciało, nazywając je pieszczotliwie osiołkiem i nakazywał, w imię chrześcijańskiej miłości, dbać o „osiołka”, żeby on w drodze nie ustał, żeby się nie zbuntował, albo, co gorsze, nie nabawił „kontuzji”. Wakacje z psychologicznego punktu widzenia są ładowaniem akumulatorów, odzyskiwaniem utraconych sił, powrotem do równowagi, odzyskiwaniem energii i radości, abyśmy po powrocie do domu w dni jesienne i zimowe nie dali się czemuś, co nazywamy „chandrą”. Od strony religijnej wakacje bywają czasem, w którym wyraźnie słabną praktyki religijne. Znajduje to swój wyraz w powiedzeniu „wakacje bez Boga”. Ostatnie dwa, trzy lata pokazują namacalnie, jak współczesny człowiek, co raz bardziej opuszcza modlitwę. „Modnym” staje się powiedzenie, - modlę się od czasu do czasu. Kiedy rozmawiam z ludźmi na ten temat, i proszę ich o rozszyfrowanie zwrotu „od czasu do czasu”, to słyszę, że modlą się oni raz na dwa - trzy dni. Spotkałem już i takich, co mówią, że „od czasu do czasu” oznacza dla nich modlić się raz w tygodniu. Niemal wszyscy podkreślają w tym aspekcie dwie sprawy: brak czasu i brak czucia. Jak nie mam czasu, to się nie modlę, jak nic nie czuję, to też się nie modlę. Kłopot w tym, że nie zawsze w życiu, to coś się „czuje”. Można przecież nic nie czuć nawet przez kilka miesięcy. Idąc dalej za tą logiką, oznaczałoby to porzucenie modlitwy i praktyk religijnych na długie miesiące. Wakacje, piękno natury, liczne przeżycia nie muszą nas wcale oddalać od Boga, nawet, jeżeli pójście na Mszę św. niedzielną z powodu nieznajomości języka lub nawet jej braku w danej miejscowości, nam to uniemożliwia. Wakacje można wykorzystać do nowego doświadczenia religijnego. Kluczem do tego mogą być trzy słowa: dziękuję, proszę, uwielbiam. Nadają się one znakomicie na wakacje, aby nie zgubić modlitwy. Widząc piękno natury, samo słowo „dziękuję”, niejako automatycznie wyrywa się z piersi. Dziękuję Ci, Boże, że jestem tutaj, dziękuję Ci za moją rodzinę, dzieci, męża, żonę, za słońce i wodę. Ważnym jest, aby z tego dziękczynienia uświadamiać sobie fakt własnego istnienia, poczuć życie w sobie. Słowo dziękuję niech prowadzi do podziękowań Bogu za siebie samego, niech będzie afirmacją siebie samego, radością z faktu, że się żyje. Drugie słowo „proszę” uzmysławia, że zawsze jest coś, czego potrzebujemy, zdrowia, pokoju w sercu, zrozumienia, opieki, bezpieczeństwa i chleba powszedniego. Zwłaszcza, kiedy podróżujemy, wtedy zależy nam na bezpieczeństwu, na szczęśliwym dotarciu do celu. Jest to doskonała okazja, aby prosić Boga jak dziecko, prosto, bezpośrednio, bez robienia obietnic itd. Spotykając ludzi biedniejszych od siebie, możemy przed Bogiem prosić za nich. Wakacje, to wspaniała okazja do tego. Trzecie słowo „uwielbiam” jest okazją do wdzięczności. Myślę, że jest to kapitalna sprawa, kiedy Bogu okazujemy wdzięczność, uwielbienie, sławimy Jego święte imię, wychwalamy Jego miłość i miłosierdzie. Modlitwa uwielbienia tym się różni od pozostałych, że nie jest ona za coś, ani o coś. Jest to uwielbianie Boga dla Niego samego. Konkludując przypomnijmy słowa św. Benedykta z Nursji. Mówił on, że brak modlitwy nie jest brakiem czasu w wyniku natłoku zajęć, które trzeba zrobić. Nic z tych rzeczy. To, że się nie modlimy, jest konsekwencją braku miłości. Miał rację ten święty, modlitwa zależy od tego na ile i jak kochamy?
Medal ten, za aktywną pracę, został w tym roku przyznany Dyrektor Polskiej Szkoły, Pani Iwonie Kaczyńskiej.
Gratulujemy! Uroczystości wręczenia medali przewodniczył Biskup Serratelli w niedzielę 15 maja br. w kościele Św. Filipa Apostoła w Clifton o godz. 3:30 PM.
Zapraszamy do obejrzenia krótkiej relacji z akademi z okazji Dnia Matki
Akademia z okazji Dnia Matki została przedstawiona przez dzieci z Polskiej Szkoły
8 maja w Sali Parafialnej, bezpośrednio po mszy świętej w języku polskim.
Wszystkim rodzicom i gościom serdecznie dziękujemy za udział i brawa dla naszych młodych artystów. Dziękujemy również wszystkim wychowawcom, za przygotowanie dzieci i przedstawienia. Nasi uczniowie wyróżnili swoich kochanych rodziców ciekawym programem artystycznym oraz statuetkami na pamiątkę tego wspaniałego dnia jakim jest Dzień Mamy i Dzień Taty.
XI KONKURS PLASTYCZNY im. JANA MATEJKI Zorganizowany przez Polską Szkołę im. Jana Matejki (McHenry, IL) Prezentujemy wysłane na konkurs prace uczniów naszej szkoły, które wzięły udział w konkursie plastycznym. Konkurs odbył się w 4 grupach wiekowych: I grupa - uczniowie od przedszkola do lat 7 II grupa - uczniowie od lat 8 do lat 12 III grupa - uczniowie od lat 13 do lat 17 IV grupa - dorośli/ nauczyciele, rodzice, byli uczniowie polskich szkół/ Nasi uczniowie zostali wyróżnieni wspaniałymi dyplomami za udział w konkursie, które postaramy się (wraz z pozostałymi pracami dzieci) zaprezentować po akademii z okazji Dnia Matki, organizowanej przez naszych uczniów.
Katarzyna Koszyk 7
Victoria Szarlej 7
Sylvia Przydział 9
Julia Dymnicki 11
Olivia Przydział 12
Małgorzata Gryglak 9
Święto Matki Boskiej Gromnicznej — Oczyszczenie Matki Boskiej
Najczystsza Matka staje z Dzieckiem na ręku na progu świątyni. By się oczyścić, poświęcić Dziecię i złożyć Je Bogu w ofierze. Tyś przecież czysta, Anioł poświadcza. Po cóż Tobie ofiara? Dziecię Twoje, którą nam dajesz, Pan nasz, ufność i wiara. My znamy chęci, Matko chwalebna - dajesz przykład pokory. Bo dumny człowiek, grzesznik, przestępca, rzadko do niej jest skory. Więc Maryja klęka w bramie, oddaje Syna, kapłan bierze Go w ręce. Natchniony starzec, wierny Symeon, mówi w szczerej podzięce: Dziękuję, Panie, żeś mi pozwolił widzieć świata zbawienie, Narodów chwałę. Przyjmij, mój Zbawco, pokłon i uwielbienie. Do Matki-Dziewicy powiada w duchu proroczym słowa smutku: Miecz serce zrani, gdy będą męczyć Zbawcę ludzi. W tej chwili dusza Maryi Panny z dobrej woli oddaje niebu to, co było Jej dane z nieba. Obchodzimy dziś Twoją pamięć, Twą świętość, czystość, pokorę. I Ciebie dzisiaj pokornie prosimy: Bądź nam za podporę życia.
Święto Matki Boskiej Gromnicznej obchodzono w Jerozolimie już w drugiej połowie piątego wieku procesją z zapalonymi świecami. Najprawdopodobniej tam je też najpierw wprowadzono, a stamtąd rozpowszechniło się po całym świecie. Dzieci ze Polskiej Szkoły im. Św. Cyryla i Metodego w Boonton, wzieły udział w procesji z zapalonymi świecami w dniu tego święta w naszym kościele.
za:http://msza.net/i/rb_mbg.html
Jasełka w Polskiej Szkole im. Św. Cyryla i Metodego w Boonton, New Jersey.
Aby podkreślić wyjątkowy charakter świąt Bożego Narodzenia, co roku nauczyciele wraz z uczniami przygotowują jasełka, które na stałe wpisały się w kalendarz szkoły.
Wśród gości, którzy swą obecnością zaszczycili nasze jasełka był m. in. ks. Proboszcz Zbigniew Tyburski, Dyrekcja naszej szkoły, rodzice i nauczyciele oraz wielu gości i parafian z Kościoła Św. Cyryla i Metodego w Boonton, New Jersey.
Wszystkim bardzo dziękujemy za przybycie i brawa jakimi hojnie obdarzyli występujących na scenie młodych aktorów.
Pragniemy podzielić się z czytelnikami naszej strony kilkoma zdjęciami z tej uroczystości.
W tegorocznych jasełkach wystąpiły dzieci ze wszystkich klas Polskiej Szkoły Św. Cyryla i Metodego.
Młodzi aktorzy z wielkim zaangażowaniem przedstawili tajemnice cudownych narodzin naszego Zbawiciela. W tym roku jasełka pokazały rodowód i dzieciństwo Jezusa – Syna Bożego. Cały spektakl przedstawił, narodziny Jezusa, pasterzy u żłóbka oraz przybycie mędrców ze wschodu.
Nad całością programu czuwały nauczycielki: Renata Zwolak, Grażyna Podhalańska, Urszula Rosochacka, Bożena Wieczorek, oraz Dyrekcja Szkoły
Mieliśmy także okazję podziwiać muzyczne występy uczniów naszej szkoły.
Po zakończeniu części artystycznej nadszedł długo oczekiwany moment – przybył św. Mikołaj.
Uczniowie oraz nauczyciele otrzymali wspaniałe paczki.
Polska Szkoła Św. Cyryla i Metodego w Boonton, NJ istnieje od 1996 roku i powstała dzięki ogromnemu zaangażowaniu rodziców którzy pragneli, aby ich dzieci kontynuowały naukę języka polskiego i zdobywały wiedzę o Polsce.
Zajęcia z języka polskiego, historii i geografii, odbywają się w soboty od godziny 9 do 13 dla dzieci w wieku od 4 do 15 lat. Praca z dziećmi odbywa się w małych grupach, dzięki czemu nasza wykwalifikowana kadra może prowadzić bardziej indywidualny tok nauczania.
W trakcie zajęć szkolnych prowadzone są lekcje religii dla wszystkich klas jak również przygotowania do Pierwszej Komunii Swietej, której uroczystość odbywa się w języku polskim.
Celem naszym jest aby nasi uczniowie poprzez zdobytą wiedzę w naszej szkole byli dumni ze swoich polskich korzeni i zawsze rozumieli znaczenie słów wypowiedzianych przez Prezydenta Polski, Lecha Kaczyńskiego, że:
“WARTO BYĆ POLAKIEM”
Kontakt
Dyrektor Szkoły: (973) 796-6783
Email Szkoły: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. Tel. :212-380-6714 Website Szkoły: http://www.stscm.org/szkola/ Facebook Szkoły: Pl-Sz Boonton
W ostatnim czasie dużo mówi się o korzystnym wpływie, jaki wywierają na ucznia i jego postępy w nauce: podejście indywidualne i zróżnicowane formy aktywizacji zajęć. Niestety bardzo często można zaobserwować, że te istotne dla efektów kształcenia czynniki, nie mogą być stosowane z powodu nadmiernej liczebności klas.
Przed nami wakacje, słońce, piękna przyroda, góry i morza, atrakcyjne wyjazdy, nowe kraje, nowi ludzie, nowe znajomości, nowe smakołyki, przepisy kulinarne, a co najważniejsze, nowe przygody. Wakacje, urlop, po ciężkiej pracy, szkole, wielu wyrzeczeniach, a także monotonii dnia powszedniego, są czymś, co się nam należy, do czego mamy prawo, i jeżeli Bóg daje nam taką możliwość, to trzeba z wypoczynku skorzystać i przyjąć go jako dar. Kochany niemal przez wszystkich św. Franciszek z Asyżu, wskazywał na ciało, nazywając je pieszczotliwie osiołkiem i nakazywał, w imię chrześcijańskiej miłości, dbać o „osiołka”, żeby on w drodze nie ustał, żeby się nie zbuntował, albo, co gorsze, nie nabawił „kontuzji”. Wakacje z psychologicznego punktu widzenia są ładowaniem akumulatorów, odzyskiwaniem utraconych sił, powrotem do równowagi, odzyskiwaniem energii i radości, abyśmy po powrocie do domu w dni jesienne i zimowe nie dali się czemuś, co nazywamy „chandrą”. 
